The Crucible, Sheffield. Het mythische decor van het WK snooker. Olivier Marteel (48) leidde er in 2015, als pas tweede niet-Britse ref, de finale. Vanaf zaterdag wisselt de West-Vlaamse verpleegkundige zijn witte jas weer voor een zwarte smoking. Sport/Voetbalmagazine sprak met hem.
“The Crucible Theatre. Even mythisch als het Centre Court van Wimbledon of Wembley”, vertelt Olivier Marteel. “Veel kleiner – slechts 966 plaatsen -, maar net die compactheid maakt het speciaal, met de toeschouwers heel dichtbij en de honderden lichtjes in het plafond – precies een sterrenhemel. Zelfs als ik gewoon de naam ‘Crucible’ uitspreek en denk aan de sportgeschiedenis die daar is geschreven, dan komt het haar recht op mijn armen.”
“Nooit zal ik het telefoongesprek vergeten met Mike Ganley, toernooidirecteur van World Snooker, in februari 2015”, gaat Marteel verder. “‘What can you I do for you Mike?’ ‘Well, Olivier, would you like to ref the world final this year?’ Ik had in 2014 weliswaar al de halve finale geleid, maar amper een jaar later al de finále? Een volslagen verrassing. ‘Droom ik niet?’ Toen ik ophing, me krijtwit en sprakeloos in de zetel zette – mijn benen trilden – wist mijn vrouw direct: ‘Jij mag de WK-finale doen!’
“Ruim twee maanden later was het zo ver. Op weg naar The Crucible, vijf minuten stappen van mijn hotel, beefde ik van nervositeit. Ik had al hónderden matchen geleid, kende de zaal van binnen en van buiten, maar het enige waar ik aan dacht: straks leid ik de belangrijkste wedstrijd van mijn leven, voor 350 miljoen tv-kijkers. Gelukkig was ik er al om 10 uur, ruim drie uur voor de start, op advies van collega Jan Verhaas (Nederlandse topref, nvdr). ‘Zo kun je de atmosfeer langzaam laten binnenstromen.’ Dat hielp: de kuisvrouwen, de mensen van de BBC en de security kwamen binnen, ik dronk een koffie, rookte een sigaret, trok mijn smoking aan, legde de snookerballen op tafel… En kreeg mijn lichaam weer onder controle.
“Tot vijf minuten voor de finale, backstage. Klamme handen. En vooral: een black-out! Ik wist níks meer van het reglement – niet abnormaal blijkbaar, sommige collega’s is dat voor hun eerste WK-finale ook al overkomen. Toen speaker Rob Walker me aankondigde – ‘Ladies and gentlemen, please welcome your referee, for his first world final, Olivier Marteel‘ – en ik de trap afliep, nam de adrenaline echter over. Ik genoot zelfs van het applaus, kuste twee vingers en wees richting de hemel, naar mijn overleden grootvader, die me de liefde voor snooker had ingelepeld. Een ingeving van het moment, alsof mijn grootvader zijn hand op mijn schouder legde: ‘Oli, ik ben hier.’ Veel positieve reacties op gekregen, ja. Net voor de wedstrijd vroeg een cameraman me zelfs naar de reden voor dat gebaar, waarop Hazel Irvine (tv-presentatrice, nvdr) van de BBC het tijdens de live-uitzending heeft vermeld.”
“Intussen was ik, zeker na het vlotte eerste frame, weer volledig zen. Op automatische piloot focuste ik op mijn job – zoals ik, als verpleger, in levensbedreigende situaties ook altijd ijzig kalm blijf – en het reglement zat opnieuw helder in mijn hoofd. Vergeten, die black-out.”
80 euro per dag
“Een van de snookerbazen heeft ooit gezegd, patat in ons gezicht: ‘Als je vindt dat je te veel uren moet kloppen of dat je onderbetaald wordt, blijf dan thuis.’ Geld is dan ook geen drijfveer. Integendeel, de eerste drie, vier jaar als World Snookerreferee stak ik er zelfs aan toe. Nu houd ik op een WK, na aftrek van alle taksen en kosten, per dag zo’n 75 à 80 euro over. Na twee weken dus zo’n goeie 1100 euro. Ter vergelijking: een voetbalarbiter in de Bélgische eerste klasse krijgt voor één match 1900 euro bruto, in de Champions League zelfs 5000 euro… Het enige wat ik niet hoef te betalen is mijn hotelkamer, met ontbijt, en ik krijg 30 euro per dag voor het eten. Als je ’s avonds laat, na een superdrukke dag en overleven op koekjes en chocolade van de cameramannen, alleen nog cheeseburger eet, win je daar mee, maar ik heb liever twee deftige maaltijden voor mijn neus. (lacht)
“Hoeveel de wereldkampioen snooker opstrijkt? Zo’n 440.000 euro. Jaloers? Absoluut niet. Een hogere dagvergoeding van 500 euro zou níks veranderen aan mijn gedrevenheid. Ik weet zelfs niet of ik die loonsverhoging zou wíllen. Alles heb ik gedaan uit liefde voor de sport: van de duizenden overuren in het ziekenhuis tot de tientallen reizen naar amateurtoernooien in heel Europa. Om, nadat ik als speler niet goed genoeg bleek, als réf ooit de top te bereiken, mijn droom te vervullen: de WK-finale halen. Onbetaalbaar, het gevoel toen ik zei ‘Stuart Bingham, frame and the match‘ en ik daarna de felicitaties op mijn gsm zag binnenstromen, van mensen die wisten hoeveel bloed, zweet en tranen het mij gekost had om dáár te raken. Voor nog geen 100.000 euro zal ik dát gevoel ooit inwisselen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier