De Nederlandse voetbalbond opent volgende week in Zeist een speciale polikliniek om voetballers met een hersenschudding beter te kunnen begeleiden. “Het beste moment om een hersenschudding te behandelen, is vóór de hersenschudding”, aldus Thomas D’havé.
Als in de sport werkzame osteopaat vond ik het bijzonder opvallend hoe spelers soms kort na een hoofdtrauma ’toevallig het slachtoffer werden’ van non-contactblessures aan de onderste ledematen.
De allereerste keer dat ik dit verband observeerde, was naar aanleiding van een casus die mij werd gepresenteerd door Stijn Vandenbroucke, de Belg die toen aan het hoofd van de medische dienst van West Ham United stond. Het betrof een speler die al 3 keer volledig was gerevalideerd van een hamstringblessure, maar die ondanks de beste zorgen telkens opnieuw uitviel. Mij werd gevraagd of ik iets voor hem kon betekenen.
‘Hoe voetballers zich beter kunnen beschermen tegen hersenletsels’
Het osteopathisch onderzoek bracht geen duidelijke zaken in de onderrug (de lumbopelvische regio) aan het licht, maar wel belangrijke dysfuncties in de schedel-kaakregio, de nek en de schouder.
Hoe kon dat dan?
Van de betrokken speler vonden we van de periode net vóór zijn eerste letsel beelden van een wedstrijd tegen Wolverhampton terug waarin hij na een zware ‘botsing’ het bewustzijn verloor. En hoe meer voetballers ik op die manier in kaart bracht, hoe meer ik die tendens zag terugkeren. Tientallen keren. Zo brak Juventusspeler Giorgio Chiellini op 16 maart 2009 zijn neus, moest hij twee dagen later alweer aan de bak en herviel hij in de daaropvolgende maanden 4 keer in een hamstringletsel.
‘Het symptoom is niet het echte probleem, de oorzaken bevinden zich altijd in de geschiedenis van de speler.
Het werd de titel van een presentatie: The Most Important Factor in a Player’s History is the History of Trauma. Of anders gesteld: het symptoom is niet het echte probleem, de oorzaken bevinden zich altijd in de geschiedenis van de speler.
Mijn conclusie was dan ook: het beste moment om deze niet-contactletsels te behandelen (of te vermijden) is het osteopathisch corrigeren van de schedeltrauma’s. Ondertussen werd deze observatie trouwens uitvoerig bevestigd door FIFA-onderzoek waarin werd aangetoond dat een hersenschudding de kans op een vervolgblessure met 50 procent verhoogt .
‘De hersenen van een veerkrachtig lichaam zouden in staat moeten zijn om zichzelf te reorganiseren na een klap, maar daarvoor moeten ze wel getraind zijn om nieuwe verbindingen te kunnen maken.
Vandaag, een klein decennium later, combineer ik de inzichten uit de osteopathie met deze uit de klinische psycho-neuro-immunologie en begrijp ik nog beter wat er in het lichaam ‘achter de schermen’ plaatsvindt. Ik wil daarom nog een stap verder gaan met mijn statement: het allerbeste moment om in te grijpen, is niet alleen vóór het secundaire niet-contactletsel, maar ook vóór het hoofdtrauma zelf.
De hersenen van een veerkrachtig lichaam zouden in staat moeten zijn om zichzelf te reorganiseren na een klap, maar daarvoor moeten ze wel getraind zijn om nieuwe verbindingen (synapsen) te kunnen maken.
Wat dat betreft, werd ik voor het eerst geprikkeld door een studie van Tanriverdi uit2008 die me mateloos fascineerde en de basis werd van mijn actuele filosofie over hoofdletsels: Bij 44,8 procent van de slachtoffers van een traumatisch hersenletsel was het immuunsysteem 3 jaar na het trauma nog steeds actief in de hersenen .
Het was dus een wondhelingsprobleem!
Heel vaak is er sprake van een onderliggend chronisch actief immuunsysteem, waardoor er onvoldoende energie kan migreren naar de plaats van het nieuwe trauma in de hersenen.
It’s all about energy.
De aanwezigheid van een onderliggende laaggradige ontsteking verhindert resoleomics, een gecoördineerde en systematische reactie op weefselschade binnen een bepaalde tijdspanne. Niet alleen ligt laaggradige ontsteking aan de basis van 95 procent van de moderne beschavingsziekten, ook zo’n 30 procent van de profvoetballers heeft verstoorde bloedwaarden die een ontregeld immuunsysteem suggereren.
‘De belangrijkste blessurefactor is de levensstijl van de speler.
Als we verder terugkijken in de film van de geschiedenis van de speler vóór het hoofdtrauma, dan vinden we daar doorgaans verschillende oorzaken van deze laaggradige ontsteking die mee verklaren waarom het lichaam er niet in slaagt een succesvolle autocorrectie door te voeren. Zoals bijvoorbeeld: een tekort aan gezonde vetten of vis eten, een overdaad aan koolhydraten, een verstoord bioritme, een zittende levensstijl et cetera.
Leo Pruimboom, grondlegger van de klinische psycho-neuro-immunologie, stelt: ‘The Most Important Factor for Injury is a Player’s Lifestyle‘. De belangrijkste blessurefactor is de levensstijl van een speler.
‘Het primaire doel na een letsel is de omstandigheden te creëren waarin de hersenen uitgedaagd worden om zoveel mogelijk nieuwe verbindingen te maken.
Onze aanpak voor hersentrauma’s is dan ook de volgende:
1) In eerste instantie het preventief aanpakken van de oorzaken van de laaggradige ontsteking door levensstijlinterventies, zodat het immuunsysteem over de slagkracht beschikt om een wond succesvol op te lossen.
2) Gebruik maken van niet-invasieve interventies die de neuroplasticiteit bevorderen door stamcellen te sturen naar het letsel en zo te dwingen om het herstel door te voeren. Dat laatste staat mooi beschreven in een recent artikel in de Current Neurology and Neuroscience Reports: It’s highly speculated that targeting neural stem cells could be a potential strategy to repair and regenerate the injured brain . Daar sluiten wij ons volledig bij aan. Het primaire doel na een letsel is de omstandigheden te creëren waarin de hersenen uitgedaagd worden om zoveel mogelijk nieuwe verbindingen te maken.
‘Dagelijks meer dan 16 uur vasten, bevordert de vorming van verbindingen in de hersenen.
Onze suggesties om hersenherstel te ondersteunen zijn:
1) Dagelijks meer dan 16 uur vasten bevordert de vorming van verbindingen in de hersenen. De metabole switch die tijdens het vasten ontstaat, gaat gepaard met neuroplastische aanpassingen in het zenuwstelsel die de hersenen beschermen tegen trauma. Bovendien zorgt vasten ervoor dat de witte bloedcellen van het immuunsysteem zich hernieuwen, waardoor we de nooit opgeloste wond kunnen overwinnen.
2) Een ketogene voeding gebaseerd op gezonde vetten is de basisvoeding om de hersenen bij een traumatisch hersenletsel rust te geven. Om optimaal gebruik te kunnen maken van ketonen is het evenwel van cruciaal belang dat de bloedsuikerspiegel laag is, wat dus bij zo’n 30 procent van de profvoetballers niet het geval is.
3) Toepassing van hypoxie-oefeningen. Bij een trauma is er altijd sprake van zuurstoftekort (hypoxie) in de hersenen. Als hypoxiemomenten door middel van ademhalingsoefeningen onderdeel zijn van de dagelijkse routine, dan kunnen onze hersenen beter omgaan met potentiële uitdagingen en letsels.
4) Het bioritme respecteren. Herstel van hersenschade vindt plaats in de nacht, wanneer de melatonineproductie hoog is. Hoe donkerder het is, hoe meer stamcellen zich differentiëren in zenuwweefsel om nieuwe vorming van verbindingen te laten plaatsvinden . Gebruik een blauwlichtfilterbril.
5) Verzorg je darmflora . Gezonde bacteriën in de darmen produceren vetzuren in dienst van de hersenen. Als je zes keer per dag koolhydraten eet, krijg je echter het omgekeerde effect . Een vezelrijke voeding of zelfs een aanvulling met probiotica daarentegen ondersteunt mee het herstel.
Grappig is dat een aantal van de meest recente curatieve interventies voor traumatisch hersenletsel gewoon deel zouden kunnen uitmaken van onze dagelijkse levensstijl. Het beste moment om een trauma te behandelen is dus… vóór het trauma.
De cirkel is rond.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier