WK-koorts: regelgeving inzake publieke events rond WK-uitzendingen

© Belga Image

FIFA legt verregaande verplichtingen op aan organisatoren van evenementen waar WK-wedstrijden worden vertoond. Een gemeenschappelijke analyse van de advocatenkantoren Altius en Tiberghien.

De voorlopige WK-selectie van bondscoach Roberto Martinez deed deze week nogal wat stof opwaaien. Het is duidelijk dat het nakende WK veel losmaakt in ons land. Naast de sportieve discussies zijn ook andere aspecten van het WK niet vrij van controverse. Een onderbelicht aspect is het feit dat FIFA vergaande verplichtingen oplegt aan organisatoren van evenementen waar WK-wedstrijden worden vertoond. Hoewel de wedstrijden van de Rode Duivels naar goede gewoonte op diverse plaatsen zullen worden vertoond op groot scherm, blijkt uit een rondvraag dat niet alle eventorganisatoren zich bewust zijn van de verplichtingen die op hen rusten. Een gemeenschappelijke analyse van de advocatenkantoren Altius en Tiberghien toont echter aan dat er heel wat komt kijken bij het organiseren van dergelijke evenementen.

FIFA-reglement speelt overal, behalve in de privéwoning

‘FIFA probeert als eigenaar van de intellectuele eigendomsrechten van de WK-beelden een zo sterk mogelijke grip te hebben op alles wat er met en rond die beelden gebeurt. Dit uit zich onder meer in strenge regels voor het uitzenden van WK-wedstrijden in het openbaar. Die regels zijn uiteengezet in de FIFA Regulations for Public Viewing Events‘, aldus Niels Verborgh, een in sportrecht gespecialiseerde advocaat van het advocatenkantoor ALTIUS.

FIFA hanteert een brede invulling van het begrip ‘publiek event’: vertoningen van WK-wedstrijden in het openbaar of in cafés, jeugdhuizen, feestzalen, stadions, scholen en bedrijven vallen stuk voor stuk onder dit begrip.

FIFA verplicht alle organisatoren van een publiek event om minstens 10 minuten voor aanvang van de wedstrijd te starten met de live-uitzending. Zonder dat de uitzending mag worden onderbroken, dient de wedstrijd ook tot minstens tot 10 minuten na het laatste fluitsignaal te duren. Bij de openingswedstrijd en de finale is dit zelfs 20 minuten voor de wedstrijd, aangezien de openings- en de slotceremonie voorafgaand aan die wedstrijden ook verplicht moeten worden vertoond.

Gedurende de uitzending mogen de beelden op geen enkele wijze worden bewerkt door de organisatie, waardoor het dus niet toegelaten is om gelijk welke vorm van reclame toe te voegen aan de wedstrijdbeelden. Reclame op het grote scherm projecteren tijdens de rust is ook uit den boze.

Het is organisatoren streng verboden om officiële of afgeleide logo’s, beeltenissen van de wereldbeker of de mascotte van het wereldkampioenschap te gebruiken. Wel mogen de organisatoren de term ‘2018 FIFA World Cup™’ gebruiken in hun communicatie. Tijdens de publieke events mag er overigens geen enkele link zijn met politieke activiteiten. FIFA verbiedt politieke partijen dus om bijvoorbeeld te flyeren op de publieke evenementen of om er boodschappen te verkondigen.

Onderscheid tussen commerciële events en niet-commerciële events

In haar reglement maakt FIFA een onderscheid tussen evenementen met en zonder commerciële insteek. Niels Verborgh (Altius) verduidelijkt: ‘Elk event dat inkomsten haalt uit sponsoring, catering of ticketverkoop wordt aanzien als een commercieel evenement. Dit is een vrij brede notie. Van dergelijke evenementen vereist FIFA dat de organisatoren een betalende licentie aanvragen. Niet-commerciële events zijn dan weer evenementen zonder commerciële motieven, al maakt FIFA een beperkte uitzondering voor uitzendingen in cafés en restaurants. Zolang er geen sprake is van extra commerciële activiteiten waarbij inkomsten worden gegenereerd uit sponsoring of entreegelden, acht FIFA evenementen in cafés en restaurants geen commerciële events.’ Alhoewel ook niet-commerciële evenementen zich dienen te schikken naar het FIFA-reglement, moet er voor een licentie niet worden betaald.

Commerciële evenementen moeten wel een betalende licentie aanvragen. De prijs voor die licentie is afhankelijk van het aantal toeschouwers dat het evenement zouden kunnen bijwonen. De goedkoopste licentie is die voor evenementen met een capaciteit van minder dan 1000 personen en kost ongeveer 800 euro, terwijl de kostprijs van de duurste licentie voor events van meer dan 10.000 toeschouwers ongeveer 11.300 euro bedraagt.

Strenge regels voor commerciële events

FIFA laat toe dat publieke events worden gesponsord, maar legt wel erg vergaande beperkingen op aan dergelijke commerciële events. FIFA stelt dat organisatoren van commerciële events enkel sponsorrechten mogen toekennen aan officiële partners van FIFA of aan “lokaal gevestigde en lokaal opererende derden die geen concurrentie vormen voor FIFA’s marketingprogramma”. De lokale partners mogen zich enkel associëren met het publieke event, maar niet met FIFA of het WK zelf. FIFA houdt zichzelf het recht voor om te oordelen of sponsorvormen al dan niet ‘lokaal’ en ‘niet-concurrerend’ zijn.

Om lokale sponsorrechten toe te kennen is zelfs voorafgaande toestemming van FIFA vereist. Om deze toestemming te bekomen moet alle relevante info over de sponsor en over de aard van de sponsordeal naar FIFA worden verzonden. Belangrijk om te signaleren is dat bijvoorbeeld Coca-Cola een FIFA-partner is en dat het biermerk Budweiser optreedt als WK-sponsor. Dit betekent dat elke vorm van sponsoring van andere drankpartners in strijd is met het FIFA-reglement. Ook voor concessiehouders zijn er beperkingen.

‘De verregaande beperking van de rechten van niet-officiële sponsors doet juridische vragen rijzen. De Duitse Mededingingsautoriteit heeft recent gesteld dat te strenge regels voor niet-officiële sponsors in strijd kunnen zijn met het mededingingsrecht. Alhoewel de feiten in die zaak anders waren _ het betrof een regel die stelt dat niet-sponsors van de Olympische Spelen zich niet mogen associëren met de Olympische Spelen door bepaalde uitdrukkingen, woorden of verwijzingen te gebruiken _ lijken ook de vergaande beperkingen die door FIFA aan niet-sponsors worden opgelegd enigszins vatbaar te zijn voorbetwisting‘, aldus Niels Verborgh (Altius).

Het Internationaal Olympisch Comité (IOC) legt _ net zoals FIFA _ dergelijke beperkingen op aan niet-sponsors uit schrik voor ambush marketing. Dit is een fenomeen waarbij een bepaald merk zich associeert met een specifiek event zonder daarvoor sponsorgeld te betalen aan de officiële eventorganisator. Als bedrijven aan ambush marketing doen, reageert FIFA traditioneel als door een wesp gestoken. Getuige hiervan is de verwijdering uit het stadion van enkele Nederlandse vrouwen die tijdens een WK-wedstrijd in 2010 via opvallende oranje jurkjes het biermerk Bavaria wilden promoten, terwijl Budweiser de officiële biersponsor van het WK is.

Sancties bij niet naleven reglement

Organisatoren van commerciële en speciale niet-commerciële events die de FIFA-regels met de voeten treden, riskeren een intrekking van hun licentie om wedstrijden uit te zenden. Bovendien stelt het reglement dat overtreders _ net zoals zij die geen licentie hebben aangevraagd _ vervolging riskeren conform het Zwitsers recht. FIFA zal geschillen eerst proberen op te lossen via bemiddeling. Als die bemiddeling geen adequaat resultaat met zich meebrengt, is een Zwitserse arbitrage-instelling in Zürich bevoegd om een bindende beslissing over het geschil te nemen. Dergelijke arbitrage is vatbaar voor betwisting omdat arbitrage vrij van dwang tot stand moet komen, wat hier niet het geval lijkt te zijn aangezien organisatoren geen andere keuze lijken te hebben dan de arbitrage te accepteren.

Alhoewel de praktische controle voor FIFA op de naleving van het reglement geen evidentie lijkt, brengt het niet naleven van het reglement enkele risico’s met zich mee. Wie zonder toestemming van FIFA beelden uitzendt, riskeert zich onder meer schuldig te maken aan oneerlijke concurrentie en aan inbreuken op het intellectueel eigendomsrecht.

Overige verplichtingen mogen ook niet uit het oog worden verloren

Daarnaast moet ook conform de lokale voorschriften gehandeld worden. Vaak dient vooraf toestemming te worden bekomen bij de plaatselijke autoriteiten. In sommige steden en gemeenten wordt er maar op één locatie een groot scherm toegelaten. Recent besliste het Brussels stadsbestuur zelfs dat er in het centrum van Brussel geen grote schermen worden toegelaten in open lucht en dit omwille van veiligheidsredenen. Wie publiciteit wil maken rond zijn event moet voldoen aan de vereisten van de bevoegde overheden. Naast de gemeentelijke of stedelijke voorschriften, moet hierbij bijvoorbeeld ook gedacht worden aan de regelgeving voor publiciteit langs gewest- en autosnelwegen. Voor muziek op een event moet bovendien worden voldaan aan de SABAM-formaliteiten en dit zelfs voor de muziek die Sporza eventueel verwerkt in haar uitzending. Uiteraard spelen verder ook onder meer de verzekeringsrechtelijke aspecten mee en moet de eventorganisator zich eveneens schikken naar de eventuele andere wettelijke verplichtingen.

Bovenop alle voorgaande vergunningen en goedkeuringen, moeten organisatoren zich eveneens bewust zijn van de mogelijke fiscale gevolgen die het organiseren van een dergelijk event met zich mee kunnen brengen. Zo stelt Daan Buylaert, verantwoordelijk voor het sporttax-departement van het fiscaal advocatenkantoor Tiberghien, dat er ook belangrijke implicaties kunnen zijn op btw-gebied: ‘Als de organisator voorziet in drank- en eetgelegenheden, als men publiciteit voert voor sponsors of entreegelden vraagt voor het event zit men al snel binnen de toepassingssfeer van de btw-wetgeving. Mogelijks kan de vrijstellingsregeling voor kleine ondernemingen hier wel een uitweg bieden, al is het voor organisatoren zeker belangrijk om vooraf omstandig advies in te winnen. Het is geenszins de bedoeling dat organisatoren na het WK met een financiële kater zitten.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content