Russische sporters alleen onder neutrale vlag welkom op Winterspelen

Russische atleten zullen alleen onder neutrale vlag mogen deelnemen aan de Winterspelen, die van 9 tot 25 februari in het Zuid-Koreaanse PyeonChang plaatsvinden. Een speciaal comité beslist welke Russische atleten welkom zijn. Rusland gaat in beroep. En er gaan stemmen op voor een boycot.

Dat maakte het Internationaal Olympisch Comité (IOC) dinsdag bekend.

Een comité voorgezeten door voormalig Frans minister van Sport Valérie Fourneyron, voorzitter van het onafhankelijk orgaan voor dopingcontrole ITA (Independent Testing Authority) zal beslissen welke Russen uitgenodigd worden om in februari onder neutrale vlag aan de Winterspelen in PyeongChang deel te nemen. Het IOC heeft wel steeds het laatste woord.

Alleen atleten met een smetteloos verleden mogen op een uitnodiging hopen. De Russische topschaatsers Pavel Kulizhnikov en Denis Yuskov, concurrenten van Bart Swings, mogen de Spelen dus al vergeten. Zowel de 23-jarige Kulizhnikov, onder meer tweevoudig wereldkampioen sprint, als de 28-jarige Yuskov, drievoudig wereldkampioen op de 1.500 meter, zijn in hun loopbaan al eens twee jaar geschorst vanwege het gebruik van verboden middelen.

Het IOC legde Rusland ook nog eens een boete van 15 miljoen dollar (12,7 miljoen euro) op. Dat om de kosten voor het onderzoek naar het dopinggebruik in Rusland te dekken. Alleen onder strikte voorwaarden zullen Russische atleten mogen deelnemen in PyeonChang. Dat onder de benaming “Olympic Athlete from Russia”, met de olympische vlag en met de olympische hymne in plaats van het volkslied.

Mogelijk wordt het de atleten wel toegestaan tijdens de eindceremonie op 25 februari met de Russische vlag mee te lopen in de parade. ‘Voorwaarde is wel dat Rusland aan alle eisen van het IOC voldoet, de beslissingen van het IOC respecteert en de consequenties ervan aanvaardt”, legde Alexander Zhukov, voorzitter van het Russische Olympische Comité uit.

Russische officials

Het comité van Fourneyron zal ook bepalen welke Russische officials uitgenodigd worden. Ook van hen wordt een smetteloos verleden verwacht. Zo zal geen enkele Rus die een verantwoordelijke functie had op de Spelen in Sochi de reis naar Pyeongchang hoeven te maken. Dmitry Chernyshenko, de voormalige baas van het organisatiecomité bij Sochi 2014, moet ook zijn functie in de coördinatiecommissie voor Peking 2022 opgeven.

De Russische vicepremier Vitali Moutko, die lange tijd Minister van Sport was, is nooit meer op Olympische Spelen welkom. Hij krijgt een levenslange ban opgelegd.

Ook Yuri Nagornykh, voormalig adjunct van Moutko en Zhukov, voorzitter van het Russische Olympische Comité (ROC) en lid van het IOC, zijn levenslang gebannen.

Moutko is nu overigens de grote man achter de organisatie van het WK voetbal, dat in 2018 in Rusland plaatsvindt. Toen tijdens een persconferentie aan IOC-voorzitter Thomas Bach gevraagd werd of hij aanwezig zal zijn op het WK, antwoordde die: ‘Ik heb geen uitnodiging gekregen. Ik zal beslissen als ik er één krijg.’ De Wereldvoetbalbond FIFA meldde dat de sancties van het IOC ‘geen gevolgen zullen hebben voor het WK voetbal’.

Bach heeft dinsdag ook gezegd niet over de schorsing van Rusland gesproken te hebben met de Russische president Vladimir Poetin.

De Zwitser Samuel Schmid, voorzitter van de disciplinaire commissie die de dopingmisbruiken op de Winterspelen van Sochi in 2014 onderzocht, gaf aan dat er geen bewijzen zijn dat Poetin een rol heeft gespeeld in de geïnstitutionaliseerde doping die in het McLaren-rapport aan het licht kwam.

McLaren-rapport

Rusland is geschorst vanwege het dopingschandaal bij onder meer de Winterspelen van 2014 in Sochi. Uit het zogenaamde McLaren-rapport van 2015 bleek dat er een door de staat gestuurd dopingsysteem in het land is geweest dat systematisch alle antidopingregels heeft overtreden. Atleten zouden, met medeweten van de Russische autoriteiten, op grote schaal doping genomen hebben in aanloop naar vooral de Spelen in Sochi. ‘Het gaat om een nooit eerder geziene aanval op de integriteit van de Olympische Spelen’, verklaarde IOC-voorzitter Thomas Bach dinsdag. ‘Het Uitvoerend Comité van het IOC heeft dan ook sancties opgelegd die in proportie zijn.’

Sinds het verschijnen van het McLaren-rapport regent het schorsingen voor Russische atleten, die bij hercontroles door het IOC alsnog betrapt worden op het gebruik van doping. Wereldatletiekbond (IAAF) weerde in samenspraak met het IOC ook al de Russische atleten van de Olympische Spelen van 2016 in het Braziliaanse Rio. Ook daar mochten “zuivere” Russische atleten alleen onder strikte voorwaarden deelnemen.

De Russische autoriteiten hebben de beschuldigingen altijd met klem verworpen. ‘Ik sta paraat om naar elke rechtbank en elke disciplinaire commissie te trekken om uit te roepen dat er in Rusland nooit ofte nimmer een doofpotoperatie rond doping heeft plaatsgevonden’, verklaarde vicepremier Moutko vorige week vrijdag nog in de marge van de loting voor het WK voetbal in Moskou.

Muyters: ‘Eindelijk een sterk signaal van het IOC’

‘Ik ben blij dat het IOC eindelijk een sterk signaal geeft door Rusland uit te sluiten van de Winterspelen’, verklaarde Vlaams minister van Sport Philippe Muyters, die Europa vertegenwoordigt in de Foundation Board van Wereldantidopingagentschap (WADA). ‘Dit is goed nieuws voor de eerlijke sporter. Door Rusland niet te laten deelnemen, maar zuivere atleten toch de kans te geven zich te bewijzen, volgt het IOC de aanpak waar ik en enkele van mijn collega’s binnen WADA al langer voor pleiten. Wie bedriegt moet eruit, zodat eerlijke sporters eerlijke kansen krijgen om topprestaties neer te zetten.’

Het ROC heeft meteen een beroepszaak aangekondigd bij het Internationaal Sporttribunaal in Lausanne. ‘Onschuldigen straffen is onrechtvaardig en immoreel’, stelt het ROC.

Volgens voorzitter Zhukov zullen de verbannen sporters zelf naar het TAS stappen om hun zaak te bepleiten.

De baas van de Russische schaatsbond noemde de IOC-schorsing ‘beledigend en vijandig’. ‘Dit zal de olympische beweging schade toebrengen.’ De voorzitter van de Russische bobsleebond was ‘geschokt’ door het nieuws uit Lausanne. De preses van de curlingbond sprak van ‘een onprofessionele beslissing’. ‘Deze maatregelen zijn onder druk genomen.’

Boycot

Volgende week dinsdag 12 december zullen alle Russische betrokkenen (sporters, coaches, artsen en officials) bij elkaar komen om een gezamenlijk standpunt in te nemen. Het is niet ondenkbaar dat tijdens die bijeenkomst een algehele boycot van PyeongChang 2018 wordt afgekondigd.

Begin november lieten Russische sportleiders al op voorhand weten af te zullen zien van deelname als vlag, kleding en volkslied neutraal zouden moeten blijven. Dinsdag gingen in Rusland opnieuw verscheidene (politieke) stemmen op om de Spelen dan maar helemaal links te laten liggen.

IOC-voorzitter Thomas Bach ziet het niet tot zo’n boycot komen. ‘Aangezien we de Russische atleten die zuiver op de graat zijn toelaten deel te nemen, zie ik niet in waarom ze de Spelen zouden boycotten’, verklaarde de Duitser. ‘Bovendien heeft een olympische boycot in het verleden nog nooit iets opgelost.’