Karlo Letica leerde de knepen van het vak bij topclub Hajduk Split en bij laagvliegers HNK Mosor en HNK Val. Een rondreis door het Dalmatië van de nieuwe nummer één bij Club Brugge.
Eind juli. In Zrnovnica, een stadje in het hartje van Dalmatië, zoekt iedereen beschutting voor de extreme hitte. Iedereen behalve de greenkeeper van de lokale voetbaltrots HNK Mosor. Terwijl het oorverdovende geluid van tientallen hitsige cicaden tegen de muren van het stadion echoot, pusht Zeljko zijn krakkemikkige sproei-installatie tot het uiterste. Op het eerste gezicht lijkt het speelveld in het Pricvicestadion, een complex waar goed 3000 man binnen kan, de hitteaanval te hebben overleefd.
De troosteloze werf achter een van de doelen valt des te meer op. Het blijken de ruwe contouren te zijn van een megalomaan project. ‘Er waren plannen om een hotel te integreren in het stadion, maar er was geen geld meer om het af te werken. Mijn vader heeft beslist om het zo te laten’, zegt Domagoj Barbaric, ex-ploegmaat van Karlo Letica en zoon van de voorzitter. ‘Er is evenmin geld om onbeduidende zaken als ijs te kopen. Achter de kleedkamer loopt er een rivier en na een match gaan we soms met onze benen in het ijskoude water staan. Het is dus geen verrassing dat we intussen zijn afgezakt naar vierde klasse. De ambitie voor komend seizoen? Overleven. In vergelijking met andere clubs mogen we niet klagen. We trekken gemiddeld nog 200 tot 300 toeschouwers – in eerste klasse heb je ploegen die voor 500 man voetballen. De toeschouwersaantallen zijn afgrijselijk slecht. De mensen zijn het beu dat Dinamo Zagreb alle aandacht naar zich toe zuigt en geleidelijk is de belangstelling voor het voetbal gekelderd.’
Ik zag hem voor het eerst toen hij een jaar of twaalf was en dacht meteen: dat is de toekomstige doelman van de Kroatische nationale ploeg.
MILITAIRE VOORBEREIDING
Toen Karlo Letica in de tweede helft van het seizoen 2014/15 in Zrnovnica ontscheepte, deed HNK Mosor in derde klasse mee voor de titel. Door ellebogenwerk van sommige politici verloor het uiteindelijk de titelstrijd. Zo beweren ze tenminste bij Mosor. Daarna geraakte de club aan lagerwal. ‘Op een bepaald moment waren we een van de beste amateurclubs in Kroatië’, aldus Barbaric. ‘In 2015 wonnen we zelfs de beker van de regio Split-Dalmatië, die ons het jaar daarop toegang gaf tot de nationale bekercompetitie met ploegen als Dinamo Zagreb en Hajduk Split. We wonnen de finale tegen OSK Otok, een ploeg die enkele eerste- en tweedeklassers had uitgeschakeld. Ze begonnen dus als favoriet aan de match. Er was geen zitje meer vrij in het stadion en een paar zware mannen hadden postgevat achter het doel van Karlo. Ze begonnen hem te treiteren en hij heeft iets teruggeroepen. Daarop is een van de jongens het veld op gelopen om Karlo aan te vallen. Gelukkig is het niet helemaal uit de hand gelopen… Dat voorval gaf aan dat hij geen schrik had. Hij was niet het type dat in een hoekje kroop. Voor een jongen van zeventien straalde hij opvallend veel gezag uit. Ik speelde vooraan en tegen mij zei Karlo altijd: ‘Als ik de bal heb, begin dan maar te lopen. Just run!’ De bal kwam vaak goed, maar ik deed er niets mee…’, grijnst Domagoj.
De doortocht van Letica ging dus niet onopgemerkt voorbij. Hadjuk kon hem geen speelgelegenheid garanderen en bij HNK Mosor, dat verplicht was om minstens drie spelers jonger dan 21 op te stellen, vond hij een opportuniteit om de stiel te leren. HNK-voorzitter Vinko Barbaric kwam Letica op het spoor via zijn vriend Josip Skoric. Die laatste is een stadsgenoot van Letica en gaf hem individuele keeperstrainingen. ‘Bij Hajduk was Karlo bijna afgeschreven. Er waren drie jonge doelmannen op komst en hij was voor de club de laatste optie. Dankzij onze goede band met Hajduk – ze stellen ons al meer dan twintig jaar spelers ter beschikking – konden we hem gratis huren. Als wederdienst hebben wij hem beter gemaakt. Karlo is ons gelukkig niet vergeten. Vorige zomer is hij hier in het tussenseizoen met zijn persoonlijke keeperstrainer komen trainen. Hij had een fijne tijd bij ons en daarom komt hij hier graag terug.’
Dat Letica net bij HNK Mosor losbrak, is geen toeval: de club heeft de voorbije vijftien jaar een handvol goede doelmannen zien passeren. Andrija Vukovic, Josip Solic, Matko Obradovic, Matko Perdijic en nog anderen zijn stuk voor stuk ronkende namen in Kroatië. Op zijn 21e heeft hij ze allemaal voorbijgestoken. Domagoj Barbaric: ‘Ik heb er nooit bij stilgestaan dat Karlo bij een Europese middenmoter zou zitten en Champions League zou spelen. Dat was toen moeilijk in te schatten, want hij speelde met ons in derde klasse. Je zag wel dat hij de goesting had om beter te worden – dat ontbrak wellicht bij ons. Hij deed altijd meer dan wat van hem gevraagd werd. Hij heeft eens een militaire voorbereiding uitgewerkt de week voor een match tegen het tweede elftal van Hajduk. Hij wilde toen het ongelijk van het bestuur aantonen.’
SNOTAAP VAN HAJDUK
Kastel Stari, twintig kilometer ten westen van Zrnovnica, is in tweede helft van 2015 de volgende bestemming van Letica. Het stadionnetje van HNK Val Kastel Stari doet sinds 2017 dienst als sportcomplex én oorlogsmonument. Vooral de gevel van het gebouw is een eyecatcher: negen gezichten kijken de voorbijganger elke dag aan met een intrieste en doordringende blik. Het zijn negen ex-spelers van HNK Val, die aan het front bezweken in wat de Kroaten de Domovinski Rat noemen, de Kroatische Onafhankelijkheidsoorlog. Letica speelde een half seizoen in het Vukovarstadion, een verwijzing naar de stad Vukovar, waar in 1991 een van de bloedigste zuiveringsacties plaatsvond.
HNK Mosor heeft nog geprobeerd om de toen 18-jarige doelman een extra seizoen te huren, maar ze kregen een njet van de zesvoudige Kroatische kampioen. Het bestuur wilde hem alleen verhuren aan HNK Val, een club die kon rekenen op het geld van een invloedrijke zakenman uit de regio Split. Bij HNK Mosor geloven ze dat Letica van alles werd beloofd op sportief vlak. Maar hij moest daar ook genoegen nemen met een stek in de treca hrvatska liga, de Kroatische derde klasse. Hij werd er wel met open armen ontvangen door de spelersgroep. ‘Hier is iedereen supporter van Hajduk Split. Het respect voor Karlo was er dus automatisch’, vertelt Ivan Simunovic, teamgenoot van Letica bij HNK Val. ‘Maar hij heeft dat voor een groot deel zelf afgedwongen. Je hebt spelers van Hajduk die op huurbasis in derde en vierde klasse komen spelen en die van zichzelf denken dat ze de man zijn. Hij wist wellicht dat hij erg goed kon keepen, maar hij is heel bescheiden gebleven. Daarom werd hij snel aanvaard in de ploeg. Na de match bleef hij vaak hangen om een pintje te drinken en dat heeft zijn integratie ook versneld.’
De spelers van HNK Val keken niet echt op dat Letica zijn kans waagde in derde klasse. Volgens Simunovic wil iedereen in Kroatië doelman worden. ‘Er zijn te veel doelmannen voor te weinig plaatsen. Hij zag de stap naar derde klasse dus niet als een degradatie maar als een kans om elke match 90 minuten te spelen. Zijn trainer bij Hajduk had hem de garantie gegeven dat hij bij Val zeker zou spelen. Hij was zo verstandig dat hij op zijn 18e een van de leiders van de ploeg was. We hadden in doel iemand nodig bij wie we ons safe voelden en dat was het geval bij Karlo. Na een tijdje zagen we hem niet meer als dat snotaapje van Hajduk. Hij mocht in de bus zelfs op de laatste rij zitten met de anciens… Een tiener die dat klaarspeelt, heeft iets zitten in zijn bovenkamer. Dat seizoen hebben we jammer genoeg niet veel wedstrijden gewonnen. En hij nam vaak de schuld op zich voor een nederlaag terwijl hem niets te verwijten viel.’
Tijdens zijn eerste ontmoeting met Letica was Simunovic vooral onder de indruk van diens lengte. Maar die dubbele meter kon het gebrek aan natuurlijk charisma niet compenseren. De Kroaat was niet het type waar je spontaan van denkt: dat is nu eens een goede doelman. ‘Hij imponeerde niet en straalde weinig uit’, aldus Simunovic. ‘Tot ik hem op training en in de matchen aan het werk zag. Op training hadden we alle moeite om hem te kloppen – van buiten de zestien moest je er niet eens aan beginnen. In de lucht geraakte hij met zijn grijparmen overal aan. Je moest hem poorten of de bal over de grond spelen net naast zijn benen. Door zijn lichaamsbouw duurt het iets langer voor hij op de grond ligt. In de wedstrijden durfden de aanvallers niet in zijn buurt te komen wanneer hij brulde en met een opgetrokken knie uitkwam. Ondanks zijn lengte is hij op technisch vlak behoorlijk onderlegd. Dat zag je wanneer hij deelnam aan voetbaltoernooitjes. Het was geen gezicht: een doelman van twee meter op zo’n klein veldje, waar je maximaal drie tegen drie kunt spelen. Er werd met hem gelachen. Je hoorde dan vaak roepen: je zou beter gaan basketten! Het was best grappig om hem met zijn voeten bezig te zien, maar hij kan gewoon goed voetballen.’
LAATSTE CHECK-UP
In Split moeten ze intussen bekomen van een zware kater. Charmezanger Oliver Dragojevic is de dag ervoor aan een slepende ziekte overleden en Hajduk ging in zijn eerste competitiematch met 4-1 ten onder in Osijek. ‘We zijn in rouw en voor een keer heeft dat niets met voetbal te maken’, weet Domenico Sisgoreo, een Kroaat met Italiaanse roots die al 35 jaar werkzaam is als fysiotherapeut bij Hajduk. ‘Het voetbal is even bijkomstig. Veel mensen hielden een wake in de oude stad en hebben de wedstrijd van Hajduk dus niet op tv bekeken.’
Sisgoreo, die zichzelf omschrijft als een fysio van de oude stempel, kreeg Letica zelden in zijn medisch kabinet te zien. ‘Toen hij bij de eerste ploeg kwam, noemde ik hem letvica. Dat is Kroatisch voor panlat. Hij was gigantisch groot, maar zo mager als een staak. Maar hij had nooit problemen met zijn knieën. Ik moest hoogstens een verband leggen om op te warmen.’
Op 10 maart van dit jaar is Sisgoreo een van de 8000 personen in het Poljudstadion die Letica ziet scoren tegen NK Istra 1961. Niet veel later pakt het Spaanse dagblad Marca uit met een schreeuwerige kop: Objectivo Letica. Sisgoreo: ‘Na zijn doelpunt is het met de populariteit van Karlo alleen maar crescendo gegaan. Deze stad is voetbalgek en dat betekent ook dat je tussen twee uitersten balanceert. De ene dag ben je God en na een nederlaag word je voor het vuil van de straat uitgemaakt.’
Voor Tonci Gabric, oud-doelman van Hajduk en zeventien jaar lang keeperstrainer op de club, was Letica een keeper uit de duizend. Zijn passages bij Mosor en Val in derde klasse waren een soort ontgroeningsritueel. Het halve seizoen bij NK Rudes in tweede klasse, voor hij begin 2017 definitief naar Hajduk mocht terugkeren, was een laatste check-up. ‘Een jonge doelman moet spelen. Het niveau maakt op zich niet uit’, beweert Tonci Gabric. ‘Ik was zeker van mijn zaak: Karlo zou in de goal staan bij Hajduk. Ik zag hem voor het eerst toen hij een jaar of twaalf was. Het eerste wat ik dacht was: dat is de toekomstige doelman van de Kroatische nationale ploeg. Waarom? Ik had een voorgevoel. Ik had daarvoor al Pletikosa, Runje, Subasic en Kalinic getraind. Die zijn allemaal nummer één geworden bij Kroatië. Zo vaak heeft mijn intuïtie mij dus niet in de steek gelaten… Toen Karlo zestien was, ben ik echt met hem beginnen te werken. Kalinic was eerste doelman en hij was zo fel onder de indruk van Karlo dat hij meteen zijn makelaar heeft opgebeld. Misschien had hij schrik om zijn plaats te verliezen’, lacht Gabric.
EEN NOBODY
Letica, zo beweert Gabric, is een typische Splitdoelman. De keepersopleiding van Hajduk, zonder twijfel de beste van het land, is gebaseerd op de principes die Vladimir Beara introduceerde. Beara, een van de beste doelmannen van zijn generatie, ontwikkelde twee decennia geleden een speciale opwarming, een speciale techniek met de voeten en een speciale sprong. ‘Het verwondert mij niet dat Hajduk de laatste twintig jaar altijd een doelman had bij de nationale ploeg. Letica haalde de WK-selectie niet, maar hij moet de ambitie hebben om de nieuwe nummer één te worden. Kalinic schat ik nu iets hoger in. Laat Karlo en Dominic Livakovic maar onder elkaar uitmaken wie de vaste nummer twee moet worden. Als Karlo het goed doet bij Club Brugge, dan zal hij snel opschuiven in de hiërarchie. Karlo heeft natuurlijk zijn lengte mee, dat is een ontegensprekelijk voordeel tegenover zijn kleinere concurrenten. Voor mij moet een doelman 1,95 meter of groter zijn. In de jeugdopleiding van Hajduk kijken we niet nadrukkelijk naar de grootte, maar in Dalmatië groeien de grote doelmannen nu eenmaal aan de bomen. We hebben zelfs drie of vier spelers uit Dalmatië die in de NBA spelen.’
Vorig seizoen woonde Gabric een wedstrijd bij in de Ghelamco Arena om zijn voormalige pupil Kalinic te bezoeken. Hij liet toen in een gesprek met een makelaar, die voor Standard een doelman zocht, de naam Letica vallen. ‘Ik zei aan die makelaar: pak Letica. Hij keek mij vragend aan. Wie is Letica? Zes maanden later zit hij bij Club Brugge… Een jaar geleden was Karlo derde doelman bij Hajduk. Hij was toen een nobody. Door blessures bij de andere doelmannen ging hij van plaats drie naar één. Een paar jaar geleden was hij zelfs in Kroatië een nobele onbekende. Ik kende de trainer van de nationale U19 en ik heb hem aangeraden om Karlo te selecteren. Hij mocht mee naar Japan voor een toernooi en hij werd daar verkozen tot beste doelman. Je zie hoe raar een voetbalcarrière kan lopen. Bij Club Brugge zit hij toch in een fantastische situatie? De hoofdcoach en de keeperstrainer zijn Kroaten en hij speelt straks Champions League. België heeft niet dezelfde weerklank als Engeland en Duitsland, maar de competitie is er van een beter niveau dan in Kroatië. Hij heeft zeker een stap voorwaarts gezet, ik denk dat hij over een jaar al goed genoeg zal zijn voor een topcompetitie. Hij is gemaakt voor de Premier League. Club Brugge heeft 3 miljoen euro voor hem betaald en na het seizoen zullen ze 20 miljoen euro kunnen vragen.’
Onderwatervisser
Karlo Letica komt niet uit een typisch voetbalnest. De familie was heel close met Luka Vucko, oud-speler van Hajduk die samen met Letica bij Mosor voetbalde, maar Letica en co zijn in de eerste plaats schippers. De Adriatische Zee is hun natuurlijke biotoop. Karlo’s vader runt al jaren een klein toeristenschip waarmee hij de route Split-Dubrovnik-Split aflegt. Als broekventje was Karlo vaak van de partij als zijn vader uitvoer en hielp hij waar hij kon. Toen het voetbal aan belang won, werden de excursies langs de Kroatische eilandjes schaarser, maar het leven als zeebonk heeft geen geheimen voor de doelman van Club Brugge. Mocht hij geen voetballer geworden zijn, dan werkte hij nu gegarandeerd als matroos op het familieschip Skarda. Uit bijgeloof lieten ze de oorspronkelijke naam van de boot onveranderd – de naam aanpassen zou ongeluk brengen.
Volgens Tonci Gabric heeft Letica zijn indrukwekkende power in de armen te danken aan zijn werk op de boot. ‘Ik overdrijf niet als ik zeg dat hij 70 meter ver kan gooien. Op het schip van zijn vader was hij vaak in de weer met de touwen. Vandaar zijn sterke handen en armen.’
Letica heeft het niet zo voor PlayStation, de favoriete bezigheid van veel voetballers van zijn leeftijd. Hij komt tot rust op zee en kan zich helemaal uitleven bij het onderwatervissen. Letica heeft ooit tot 20 meter diep gedoken. Zijn mooiste vangst? Een zeebrasem van 2,5 kilogram.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
