Gabriel Batistuta wordt 50: goals en tranen van De Leeuwenkoning

Vrijdag viert Gabriel Batistuta, in de jaren negentig een van de beste aanvallers ter wereld, zijn 50e verjaardag. Een terugblik op de carrière van Batigol, sterkhouder van de Argentijnse nationale ploeg in het post-Maradona en pre-Messi-tijdperk.

Zondag 26 november 2000, 8e speeldag in de Serie A. 65.000 supporters van AS Roma zitten in het Stadio Olimpico voor de wedstrijd tussen de fiere competitieleider en Fiorentina, negende in de stand. De Romeinen domineren de eerste helft, maar in het tactisch gevecht tussen de twee trainers-strategen Fabio Capello en Fatih Terim is er nauwelijks doelgevaar. We stevenen af op een brilscore, tot in de 83e minuut een geniale trap de wedstrijd beslist. De pas ingevallen Gianni Guigou passt de bal richting Zago, op de rand van het strafschopgebied. De Braziliaanse verdediger neemt het leer wat knullig aan en tikt het hoog terug tot bij Guigou, die de bal met het hoofd opzijlegt voor de even vrijgelaten Gabriel Batistuta. De Argentijnse goalgetter twijfelt niet en met een knalharde halfvolley laat hij doelman Francesco Toldo kansloos. Het stadion ontploft en ook de spelers van AS Roma zijn door het dolle heen, op één man na: de doelpuntenmaker zelf. Terwijl zijn ploegmaats zich op hem gooien, pinkt Batistuta zelfs een traantje weg.

Een doelpunt niet vieren tegen een ex-ploeg lijkt vaak geforceerd, maar in dit geval is het heel authentiek. Voor Il Re Leone ( De Leeuwenkoning) is het hartverscheurend om te scoren tegen Fiorentina, tegen zijn Fiorentina. Bijna tien jaar lang stond Batistuta in de spits bij La Viola.

Wanneer hij op 26 november de netten in Rome doet trillen, heeft hij nog maar zes maanden geleden afscheid genomen van Firenze. En hoe! Tijdens zijn laatste thuiswedstrijd in het Stadio Artemio Franchi tekende il capitano een hattrick aan tegen Venezia FC: een subtiele deviatie in het strafschopgebied, een verschroeiende vrije trap in de winkelhaak vanop dertig meter en een plaatsballetje buitenkant rechts rond de keeper. Met die laatste drie goals voetbalde Batigol zich nog meer in de legende bij Fiorentina. Hij verbeterde daarmee immers het recordaantal doelpunten van de Zweed Kurt Hamrin, die in de jaren 60 150 raak trof voor de Florentijnse club.

Overgewicht

Gabriel Omar Batistuta is nochtans niet in de wieg gelegd om te voetballen. De zoon van landbouwondernemer Osmar en Gloria, secretaresse op een school, wordt geboren op 1 februari 1969 in Avellaneda in de Argentijnse provincie Santa Fe. Als kind houdt hij veel meer van volleybal en basketbal dan van voetbal. De overwinning van zijn land op het WK in 1978 doet hem zin krijgen om zelf ook te gaan voetballen, maar aanvankelijk sluit hij zich niet aan bij een club en voetbalt hij gewoon een beetje met zijn vrienden in Reconquista, de stad in de buurt van Avellaneda waar het gezin Batistuta naartoe is verhuisd. Gordo, zoals hij genoemd wordt omdat hij met licht overgewicht kampt, staat eerst in doel alvorens hij zijn talent als doelpuntenmaker ontdekt.

Pas op zijn zestiende beslist hij om zich volledig op het voetbal te focussen. Bij de jeugd van Platense wordt hij ontdekt door een scout van Newell’s Old Boys, dat hem in 1988 binnenhaalt. Daar in Rosario komt hij terecht in een team geleid door Marcelo Bielsa, toen al bijgenaamd El Loco ( De Gek), de man die later ook zijn bondscoach zal zijn bij de Argentijnse nationale ploeg. Ver van huis, van zijn familie en van zijn vriendin Irina logeert Batistuta in een kamer in het stadion. Bovendien blijft hij problemen hebben om zijn gewicht onder controle te krijgen. Dankzij de steun van Bielsa – voor Batistuta ‘de beste trainer die ik ooit had’ – kwijnt hij niet weg en slaagt hij er toch in om aan de zijde van Sergio Almirón, speler van de Argentijnse WK-winnende selectie in 1986, door te breken bij Newell’s Old Boys. De club uit Rosario bereikt zelfs de finale van de Copa Libertadores, die het wel in twee wedstrijden verliest van het Uruguayaanse Nacional.

Met zijn tomeloze inzet weet Batistuta de aandacht te wekken van River Plate, en hoewel hij eigenlijk supportert voor aartsvijand Boca Juniors, tekent hij in 1989 bij Los Millonarios. Maar in de hoofdstad heeft Batigol het moeilijk om het vertrouwen te winnen van trainer Daniel Passarella. River Plate pakt de landstitel, maar ziet niet langer heil in Batistuta, die verhuist naar… Boca Juniors.

Ook bij de Azul y Oro ( Blauw en Goud) neemt Batistuta geen blitzstart. Pas wanneer Óscar Tabárez het roer overneemt van Osvaldo Potente ontbolstert hij helemaal. Als diepe spits maakt Batistuta 13 doelpunten in de tweede helft van het seizoen. In combinatie met Diego Latorre zorgt hij voor vuurwerk en met attractief voetbal wint Boca Juniors de Clausura, het tweede deel van het Argentijnse voetbalkampioenschap. In de finale toont zijn ex-club Newell’s Old Boys zich de betere, maar Batistuta maakt met zijn prestaties indruk, ook op Alfio Basile. De bondscoach gunt de dan 22-jarige aanvaller zijn eerste cap in juni 1991.

Degradatie

Ook in Europa blijven Batistuta’s statistieken niet onopgemerkt, zeker niet wanneer hij schittert met La Albiceleste op de Copa América in juli. Argentinië wint voor de 13e keer het Zuid-Amerikaanse voetbalkampioenschap en Batigol wordt met 6 doelpunten in 7 wedstrijden topscorer van het toernooi. Voor Mario Cecchi Gori volstaat dat om 12 miljard lire (ongeveer 6 miljoen euro) op tafel te leggen en de spits binnen te halen. De voorzitter van Fiorentina ziet in Batistuta de geknipte man om Roberto Baggio, een jaar eerder naar Juventus vertrokken, te vervangen in de harten van de supporters.

Op 8 september 1991 maakt Batistuta zijn debuut als basisspeler in de Serie A, een week nadat hij op de eerste speeldag is ingevallen in de met 1-0 verloren wedstrijd tegen Juventus. Tegen Genoa komt La Viola al snel op voorsprong en vlak voor de rust verdubbelt Batistuta de score. Sneller op de bal dan de verdedigers van Genoa profiteert hij van een op de muur afgeweken vrije trap van Massimo Orlando om het leer met rechts tegen de netten te duwen: een doelpunt van een echte goalgetter, het eerste van wat later zal uitgroeien tot een lange reeks.

Maar niet alles is rozengeur en maneschijn voor de goleador, die zich maar moeilijk weet aan te passen aan de Italiaanse levensstijl. Hij heeft een moeizame relatie met de Braziliaan Dunga, een van de leiders van de ploeg, en de resultaten van Fiorentina zijn middelmatig. Het zal bijna drie maanden duren vooraleer hij weer tot scoren komt, tegen Cremonese. Toch zet hij zich door tot een onbetwistbare titularis. Tegen Foggia maakt hij zijn eerste hattrick, hij scoort ook in de prestigezege tegen Juventus en op het einde van het seizoen mag hij een al bij al mooie balans opmaken: 13 doelpunten in 27 wedstrijden.

In zijn tweede seizoen bij Fiorentina krijgt Batistuta het gezelschap van de Duitser Stefan Effenberg en de Deen Brian Laudrup. Ondanks de komst van die twee vedetten, pakt de mayonaise niet. Ook drie trainerswissels brengen geen zoden aan de dijk. Batistuta doet wel wat van hem verwacht wordt. Op de slotspeeldag maakt hij zijn 15e en 16e doelpunt in de met 6-2 gewonnen wedstrijd tegen Foggia, maar dat volstaat niet. Batistuta barst in tranen uit na het laatste fluitsignaal. La Viola eindigt als 16e en degradeert naar de Serie B.

Liefde voor Irina

In het Stadio Artemio Franchi denkt iedereen dat de topschutter de club zal verlaten. Temeer omdat topclubs als Real Madrid en AC Milan hun oog hebben laten vallen op de Argentijnse spits. Maar tegen alle verwachting in blijft Batistuta de Toscaanse club trouw. ‘De voorzitter heeft zoveel geld en zoveel passie geïnvesteerd in Fiorentina, dat ik deze club niet mag verlaten omdat we in de Serie B moeten voetballen’, klinkt het. Het verblijf in de tweede afdeling, het eerste sinds 1939, is gelukkig van korte duur. Onder Claudio Ranieri wordt Fiorentina meteen kampioen, mede dankzij de 16 doelpunten van Batistuta, die voor eens en voor altijd de Florentijnse harten verovert. Toch wordt het een seizoen met een zwarte rand. Op 5 november 1993 overlijdt voorzitter Mario Cecchi Gori. ‘Hij hield van Fiorentina’, laat Batistuta optekenen. ‘Hij had niet mogen sterven terwijl zijn club in de Serie B zat. Het leven is soms onrechtvaardig.’

Terug in de hoogste klasse weekt Fiorentina Rui Costa los bij de Portugese topclub Benfica. Het wordt een schot in de roos, want de fluwelen traptechniek van de middenvelder en de neus voor goals van Batistuta vormen een ideaal huwelijk. Batigol start voortvarend. Tijdens de eerste 11 speeldagen scoort hij in elke wedstrijd, om het seizoen 1994/95 uiteindelijk af te sluiten met 26 doelpunten op de teller, waarmee hij zich tot topschutter van de Serie A kroont.

Ook het volgende seizoen is meer dan geslaagd. De Argentijnse spits tekent voor 29 doelpunten alle competities samen. Fiorentina eindigt als vierde en plaatst zich voor het eerst in zeven jaar voor Europees voetbal. Als kers op de taart wint het de Italiaanse beker. In de halve finales doet Il Re Leone de netten maar liefst vier keer bol staan in de dubbele confrontatie met Inter. Ook in de twee finalewedstrijden is hij trefzeker. In de heenwedstrijd tegen Atalanta Bergamo zorgt hij voor de enige goal en ook in de terugwedstrijd (0-2) pikt hij een doelpuntje mee. ‘Toen ik uit de tunnel kwam met de beker in mijn handen voelde ik me even de koning van de wereld’, vertelde hij achteraf.

Drie maanden later legt Batistuta het grote AC Milan van Silvio Berlusconi over de knie in de Italiaanse supercup. In de eerste helft maakt hij Franco Baresi – toch niet de minste – belachelijk en opent hij de score. Nadat Dejan Savicevic de bordjes gelijk heeft gezet, is het weer de beurt aan Batigol. Met een pegel van zowat 25 meter verschalkt hij Sebastiano Rossi, waarna hij juichend naar de tv-camera van de Rai loopt om de liefde voor zijn vrouw uit te schreeuwen: ‘ Te amo, Irina.’

Scudetto

In 1997 zet La Viola een opmerkelijk parcours neer in de Beker voor Bekerwinnaars. De Florentijnse voetbaltrots schakelt onder meer Sparta Praag en Benfica uit om in de halve finales uit te komen tegen het grote FC Barcelona. In de heenwedstrijd in Camp Nou maakt Batistuta, die 90 minuten lang wordt uitgefloten door het Catalaanse publiek, een van de spectaculairste doelpunten uit zijn carrière, maar in de terugwedstrijd moet hij, geschorst, met lede ogen toekijken hoe het 1-1-gelijkspel door Barça teniet wordt gedaan. Uitslag 0-2.

Hoewel Batigol de hele jaren 90 zijn torinstinct blijft tonen, kan Fiorentina zich geen enkele keer mengen in de strijd om de scudetto. Het beste resultaat dat de club met Batistuta in de rangen behaalt, is een derde plaats in 1998/99. Guillermo Amor, Jörg Heinrich, Luis Oliveira, Moreno Torricelli, Edmundo, Rui Costa, Toldo, Batistuta en consoorten verwerven er een ticket voor de Champions League mee. Fiorentina wordt uitgeschakeld in de tweede poulefase, maar Batistuta laat zich andermaal opmerken met vijf doelpunten, waarvan twee pareltjes op Engelse bodem, tegen Arsenal in de eerste poulefase en tegen Manchester United in de tweede.

Op zijn 31e is Batistuta dan op zijn top. Hij beseft: als ik prijzen wil pakken, dan bestaat er geen andere oplossing dan Fiorentina te verlaten. Geïnteresseerden zijn er genoeg en uiteindelijk kiest hij voor AS Roma, dat 36 miljoen euro veil heeft voor de Argentijn. De keuze loont al snel. Het samenspel met Francesco Totti zorgt voor gensters. Batigol scoort 20 keer in de competitie en behaalt zijn allereerste landstitel, AS Roma zijn eerste in 18 jaar.

Nog anderhalf jaar blijft hij in de hoofdstad en nadien voetbal hij nog zes maanden bij Inter, maar de jaren beginnen te wegen en scoren gaat steeds minder vlot. In 2003 verlaat hij de Laars om een laatste hoofdstuk aan zijn carrière te breien in Qatar. Daar wordt hij – kan het symbolischer? – topscorer alvorens zijn schoenen definitief aan de haak te hangen.

Fantastisch licht

Met zijn charisma, zijn strijdershart en natuurlijk zijn doelpunten liet Batistuta een onuitwisbaar spoor na in de harten van de tifosi van Fiorentina, maar ook in de harten van alle volgers van het Calcio in de jaren 90, dat op dat moment waarschijnlijk het beste voetbal ter wereld was. Het bewijs: tijdens dat decennium wonnen Italiaanse clubs maar liefst drie Champions Leaguetrofeeën, drie Europese Bekers voor Bekerwinnaars en zeven UEFA Cups. In die periode kwam de verliezend finalist bovendien respectievelijk vijf, één en zeven keer uit Italië. IJzig kalm en efficiënt, handig met zijn rug naar het doel en met een precieze en harde vrije trap: Batistuta, goalgetter eerste klasse, was de incarnatie van het strijdlustige en romantische voetbal. Het idool van Barça-aanvaller Luis Suárez beschikte over een unieke uitstraling, zoals Daniele De Rossi, zijn ploegmaat bij AS Roma het verwoordde: ‘Wanneer Batistuta kwam, was er licht… een fantastisch licht.’

Na zijn carrière verbleef Batistuta met zijn vrouw en vier kinderen twee jaar in Australië. Nu woont hij weer in zijn vaderland, waar hij zich toegewijd kan bezighouden met zijn andere passie: polo. Die luxe had hij nooit verwacht te kennen in zijn leven. Tijdens zijn loopbaan onderging hij verscheidene ingrepen omdat zijn kraakbeen en zijn pezen het begaven. Hij overwoog nadien zelfs om zijn benen te laten amputeren om van de pijn in zijn enkels verlost te geraken. De dokter weigerde dat te doen en uiteindelijk werden bouten de operatieve noodoplossing om de pijn te verlichten. Het lukte, in die mate zelfs dat hij in 2014 mee kon voetballen in een liefdadigheidswedstrijd. Batistuta scoorde tweemaal.