De tegenpolen in Teodorczyk: ‘Hij leeft in zijn eigen complexe wereld’

© BELGAIMAGE

De Oscar voor strafste comeback van het voorjaar gaat meer dan waarschijnlijk naar Lukasz Teodorczyk. Veertien maanden lang bakte Teo er weinig van, maar met zes doelpunten in zijn laatste drie wedstrijden is hij helemaal terug.

‘T eo! Teo! Teo!‘ Halfweg de eerste helft in Anderlecht – Antwerp lijkt het Constant Vanden Stockstadion in trance te zijn. Lukasz Teodorczyk heeft net gescoord en dan ligt de graad van extase net iets hoger dan voor een andere speler. Teodorczyk spurt langs het vak van de Antwerpsupporters en houdt halt voor de eretribune. Zijn blik verstart en zijn ploegmaats staan te drummen om hem te feliciteren. Met veel vliegwerk slaagt Kenny Saief erin om op de rug van Teodorczyk te klimmen en van Pieter Gerkens krijgt de Pool een flinke omhelzing. Het is Teomania in zijn zuiverste vorm. De Pool hoeft nog maar zachtjes met zijn hoofd te knikken om het hele publiek mee te krijgen.

Hij lag wat in de knoop met zichzelf – zo kan je dat mekkeren het best inschatten.

Sven Kums

De blinde adoratie voor Teodorczyk is net zo onverklaarbaar als de afkeer voor ex-aanvoerder Sofiane Hanni. Je moet het maar doen: als spits van Anderlecht amper negen keer scoren in 2017 en toch de massa blijven fascineren. In tijden van crisis – Anderlecht lijkt goed op weg om voor de derde keer in vier jaar de titel mis te lopen – heeft het publiek behoefte aan een cultheld of volksmenner en die vonden de Anderlechtsupporters in Teodorczyk. De laatste spits die de Brusselse fans zo kon beroeren was Aleksandar Mitrovic – niet toevallig ook iemand met een hoekje af.

Vergrootglas

Met zes doelpunten in drie wedstrijden draait de machine van Teodorczyk weer op volle toeren. Na zijn hattrick tegen Excel Mouscron eind vorige maand sprak Hein Vanhaezebrouck al de hoop uit dat Teo nu definitief vertrokken zou zijn. Om er meteen aan toe te voegen dat zijn metamorfose te danken was aan de backing die hij van iedereen had gekregen. De steun van zijn ploegmaats bleek doorslaggevend in het helingsproces. Hij is dus niet alleen uit zijn put geklauterd. ‘We hebben niet aan Teo getwijfeld’, bevestigt Pieter Gerkens. ‘Het was hoogstens ambetant voor ons. We zaten in een moeilijke periode en we hadden goals nodig. Maar iedereen is zich positief blijven opstellen omdat we wisten wat hij kon. Als groep is het gemakkelijker om achter een medemaat te blijven staan als je weet waartoe hij in staat is.’

Het spreekt in het voordeel van Teodorczyk dat de groep zich op geen enkel moment van hem gedistantieerd heeft. Het kan ook niet anders: de Poolse spits wordt gezien als een van de grappenmakers van de bende. Met Frank Boeckx als partner in crime. Tijdens de winterstage in La Manga werd Teo zelfs uitgeroepen tot de op een na ‘grappigste ploegmaat’ van de kleedkamer. Boeckx ging niet geheel verrassend met de prijs lopen. Zelfs toen hij er gefrustreerd bij liep en op training jongeren als Amuzu en Kayembe hard aanpakte, keerde de groep zich niet tegen hem. ‘Ik vond het maar normaal dat die lastige periode zonder doelpunten aan hem vrat’, aldus Sven Kums. ‘Het is een natuurlijke reactie. Zeker omdat alles plots onder het vergrootglas werd gehouden. Ja, hij gedroeg zich soms nukkig, maar dat was vooral op zichzelf gericht. Hij lag wat in de knoop met zichzelf – zo kan je dat mekkeren het best inschatten. Maar ik vond het leuk dat hij zich niet afreageerde op de groep, maar zich bleef inspannen voor de ploeg. Diep vanbinnen was hij waarschijnlijk wel bezig met zijn eigen statistieken. Maar hij is geen egoïstische aanvaller. Ik zou hem eerder definiëren als collectieve denker die veel zweet laat voor de rest van het team.’

Zijn arbeidsethos is een van de redenen waarom René Weiler hem op geen enkel moment liet vallen. Toen de Zwitser beelden van Teodorczyk zag bij Dinamo Kiev en Polen was hij op slag onder de indruk. Weiler ontdekte een speler met een atypisch profiel: een goalgetter die het vuile werk opknapt, die ondanks zijn gigantische afmetingen veel kilometers aflegt, degelijke looplijnen kan uitzetten, een verdediging kan geselen en ruimte kan maken voor spelers die uit de tweede lijn komen. Kortom: het type spits dat niet elke dag de deuren platloopt.

Teo leeft in zijn eigen, complexe wereld. Hij kan ’s ochtends vrolijk zijn, vijf minuten later gefrustreerd en opnieuw vijf minuten later is hij aan het lachen

Ook Vanhaezebrouck kwam tot die vaststelling. Al was hij bereid om hem aan het begin van de wintermercato op te offeren voor een andere spits. In januari probeerde HVH tevergeefs het mechanisme van Teo te begrijpen. ‘Het is niet evident om tot hem door te dringen’, liet Vanhaezebrouck zich ontvallen in het stageoord in La Manga. ‘Teo leeft in zijn eigen, complexe wereld. Hij kan ’s ochtends vrolijk zijn, vijf minuten later gefrustreerd en opnieuw vijf minuten later is hij aan het lachen.’

Wie Teo kent, weet dat hij zichzelf een enorme druk kan opleggen. Té veel druk wordt binnen de club gezegd. Hij wilde in deze campagne minstens even goed doen als vorig seizoen, toen hij een doorslaggevende factor was in het succes van Anderlecht. De 26-jarige aanvaller wordt gedreven door zijn ambitie om altijd beter te doen. Op een bepaald moment heeft Teodorczyk de zaken willen forceren. Met een emotionele kortsluiting tot gevolg. In het begin van het seizoen had ook de technische staf door dat ze hem niet meteen konden oplappen. ‘René, Teo en ik hebben vaak samengezeten om zijn matchen te analyseren. Maar soms is er niets aan te doen en moet een speler zichzelf helpen’, zegt David Sesa, assistent-trainer onder René Weiler. ‘Het zit in het hoofd. De enige remedie om erbovenop te geraken, is opnieuw scoren. Hij heeft er een jaar opzitten met weinig doelpunten, maar zijn statistieken zijn nog oké. Veertig doelpunten in iets meer dan tachtig matchen is toch niet slecht?

Teo torent uit boven een paar Antwerpspelers. Wlodek Lubanski: 'Ik weet dat de Poolse bondscoach hem hoog inschat.'
Teo torent uit boven een paar Antwerpspelers. Wlodek Lubanski: ‘Ik weet dat de Poolse bondscoach hem hoog inschat.’© BELGAIMAGE

Ploegmaat Kums omschrijft de topschutter van vorig seizoen als een introverte persoon die, als het wat minder loopt, liever zelf het probleem tracht op te lossen. ‘Hij komt uit een totaal andere cultuur dan wat wij hier kennen en hij heeft blijkbaar veel meegemaakt in Polen en Oekraïne. Omdat hij perfect wist hoe met zijn situatie moest omgaan, heeft hij wellicht niemand willen lastigvallen. Het enige wat wij konden doen, is hem blijven aanmoedigen en zeggen dat de bal volgende keer wel binnen zou gaan. Uiteindelijk mag je zeggen dat de aanhouder wint. Hij heeft de kentering zelf ingezet want we hebben onze manier van voetballen niet aangepast.’

Angstwekkend vormpeil

Bij het bestuur was het draagvlak om Teodorczyk aan boord te houden afgekalfd. Er werd met Teo geleurd bij Nantes, Bordeaux, Málaga, Hamburg en Atalanta. Volgens Marcin Kubacki, de makelaar van Teodorczyk, was er ook interesse van AS Roma. ‘Als Edin Dzeko naar Chelsea was vertrokken, zou Lukasz naar Rome zijn gegaan’, vertrouwde Kubacki toe aan de Poolse krant Przeglad Sportowy.

Jiangsu Suning deed eind februari nog een verdienstelijke poging om de publiekslieveling van Anderlecht naar China te halen – vooral trainer Fabio Capello zou aangedrongen hebben – maar de timing zat niet meer goed. ‘Waarom naar China gaan op zes maanden van een WK? Daarmee crash je je carrière’, zegt Michal Zewlakow, die van 1998 tot 2006 achtereenvolgens voor Beveren, Moeskroen en Anderlecht uitkwam. ‘Ik heb het gemerkt bij jongens die een paar jaar China achter de rug hebben en terugkeerden naar Europa: het zijn niet meer dezelfde spelers. Hun brein reageert enkel nog op prikkels die met geld te maken hebben en ze zijn al hun doelen kwijt. Daarom ben ik blij dat Teodorczyk bij Anderlecht gebleven is. Hij heeft zichzelf een dienst bewezen en hij kan tot het einde van het seizoen nog veel betekenen voor Anderlecht. Ik ben er niet zeker van dat hij in China nog in de plannen van de bondscoach gepast zou hebben. Terwijl hij voor mij de eerste vervanger is van Robert Lewandowski. Maar ik kan je verzekeren dat het niet gemakkelijk is om de concurrent te zijn van Lewandowski – hij slorpt immers alle aandacht op.’

In Polen werden ze zowaar ongerust over het angstwekkende vormpeil van Teodorczyk. Arkadiusz Milik (Napoli) was lang out en Lewandowski was de enige spits die een doelpunt kon maken. De Poolse media vroegen zich af waarom Teo niet meer scoorde en soms op de bank zat. ‘Ik werd in die periode vaak gebeld door Poolse journalisten’, aldus Michal Zewlakow. ‘Ze maakten zich zorgen om Teodorczyk en waren met zijn vervanger bezig. Ze schoven zelfs een jonge speler naar voor die een paar doelpunten had gescoord in de Poolse competitie. Ik heb hen gezegd: wees geduldig met Teo. Nu bellen dezelfde journalisten om te zeggen dat ik gelijk had. Je houdt van Teodorczyk of je haat hem, maar één ding moet je hem nageven: het is een man met ballen en met een sterk karakter.’

Wat Anderlecht in de zomer van plan is met de Poolse spits valt niet te voorspellen. Zijn makelaar wordt binnenkort in Brussel verwacht om met Marc Coucke te praten over de toekomst van zijn beschermeling. Veel zal afhangen van hoe Teodorczyk op het WK presteert. ‘Of Teodorczyk gemaakt is voor de top? Moeilijk te zeggen’, aldus Wlodek Luba?ski, ex-Lokeren en vicetopschutter van de nationale ploeg met 48 doelpunten. ‘Hij moet het nog allemaal bewijzen op het internationale niveau. Hij heeft te weinig gespeeld bij de nationale ploeg om te oordelen of hij klaar is voor het grote werk. De bondscoach Adam Nawalka is een persoonlijke vriend – we hebben nog samengespeeld bij de nationale ploeg – en ik weet dat hij hem hoog inschat.’

Drinkgelag

Coucke weet alvast hoe belangrijk Teodorczyk is voor paars-wit. ‘Met alle respect voor onze andere spitsen, maar op dit moment heeft Anderlecht maar één topspits. Teodorzcyk is de enige die al bewezen heeft dat hij het kan.’

Ook de spelers beseffen dat de Pool een rol kan spelen in de titelrace. Ze zien het als een mooi geschenk dat hij nu, net voor het begin van play-off 1, opnieuw zijn beste niveau en zijn opportunisme voor doel terugvond. ‘Een goede Teodorczyk is een bonus voor ons. Laat ons hopen dat hij zijn huidig niveau nog lang kan aanhouden’, klinkt het.

Nu moet nog blijken of Teo verlost is van zijn demonen. Sinds hij in de zomer van 2016 naar Anderlecht verhuisde, haalde hij iets te vaak de krantenkoppen om extrasportieve redenen. Er was de rode kaart voor natrappen, het drinkgelag bij de nationale ploeg, het obscene gebaar richting supporters van Club Brugge… Teo is best een aardige kerel, maar hij kan zijn emoties niet altijd onder bedwang houden. ‘Hij zit met een paar issues’, weet Michal Zewlakow. ‘Op je 19e kom je met alles weg, maar een volwassen man van 26 jaar hoort zich niet zo te gedragen. Hij moet beseffen dat hij voor de grootste club van België voetbalt. Meer nog: hij vertegenwoordigt Anderlecht, Polen, de nationale ploeg en zijn geboortestreek. Ik heb bij Anderlecht moeilijke kleedkamers gekend. Mannen als Jestrovic, Mornar, Wilhelmsson en Kompany. Soms liepen de frustraties hoog op, maar ik kan mij niet herinneren dat ze dingen hebben uitgespookt die van dezelfde grootteorde waren als Teo. Hij moet erover waken dat mensen geen gossip verkopen als hij niet scoort. Maar ik heb de indruk dat hij op korte tijd aan maturiteit heeft gewonnen.’

Goalgetter zonder foeriers

Lukasz Teodorczyk sliep zo lang door dat hij de rol van prinses had kunnen opeisen in een Disneyfilm. Maar na maanden van relatieve droogte lijkt hij zijn killersinstinct opnieuw te kunnen aanspreken.

In de eerste maanden onder René Weiler profiteerde Teo van een systeem dat nog niet was aangepast aan het reactievoetbal van de Zwitser. De voorzetten stapelden zich op en de Pool slaagde er telkens in om een voet of zijn voorhoofd tegen de bal te zetten. Met Alexandru Chipciu en Massimo Bruno als voornaamste koeriers op rechts.

Het was niet meer dan logisch dat Teodorczyk zijn helse cadans niet kon volhouden na de winterstop. Plots moest de Poolse aanvaller de affiche delen met Sofiane Hanni, Youri Tielemans en zelfs Frank Acheampong, een bijkomende troef in de weg naar de titel en de kwartfinales van de Europa League. Dankzij zijn twee doelpunten in de kampioenswedstrijd tegen Charleroi mocht Teo meer dan een figurantenrol claimen in 2017.

Met Hein Vanhaezebrouck had de Pool snel weer bij zijn zinnen moeten komen. De ex-coach van Gent traceert zijn voetbal het liefst langs de flanken. Hij wil dat zijn spelers bij voorkeur ruimte maken aan de zijkanten om het aantal voorzetten te verhogen. De statistieken van Dennis Appiah zijn daar de perfecte illustratie van. Bij Weiler was hij uitsluitend een verdediger, in het Anderlecht van Vanhaezebrouck is hij met zeven assists de beste aangever van de ploeg. De verrijzenis van Appiah had moeten samenvallen met die van Teo. Maar de Pool bleef monddood en moest af en toe genoegen nemen met de bank. Hij werd pas wakker toen de linkerflank zich manifesteerde. Tegen Moeskroen kopte hij raak op een voorzet van Kenny Saief. Het voorbije anderhalf seizoen konden Acheampong, Obradovic en Onyekuru geen enkele assist afleveren aan Teo. ‘Soms kennen aanvallers een periode waarin niets binnen gaat en niemand weet waarom’, aldus Luis Aragonés, die met Spanje Europees kampioen werd in 2008. De comeback van Teo is nog moeilijker te doorgronden dan zijn lange tocht door de woestijn. Zijn vier grootste foeriers, Hanni, Chipciu, Bruno en Tielemans zijn namelijk weg of spelen niet. Het heeft lang geduurd, maar hij heeft eindelijk geleerd om zonder hen voort te doen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content