U21-coach Johan Walem: ‘Wij staan ten dienste van de Rode Duivels’

© BELGAIMAGE - CHRISTOPHE KETELS

Met razend spannende play-offs en een naderend WK, zou je vergeten dat de nationale beloften uitstekend op dreef zijn. Wat niet lukte met de generatie-Carrasco en de generatie-Praet, hoopt coach Johan Walem wel te realiseren met de huidige U21: zich kwalificeren voor het EK.

‘Vanmorgen heb ik het bericht ontvangen van de voetbalbond. Het is oké, ik doe verder.’ Morgen is het Hemelvaartsdag en Johan Walem ziet er inderdaad uit als iemand die goed nieuws gekregen heeft. Zijn contract als bondscoach van de beloften dat deze zomer afloopt, zal verlengd worden. ‘Ik hou enorm van mijn werk, het is perfect voor mij’, zegt Walem, die aan zijn tweede ambtstermijn bezig is als coach van de U21. Hij bekleedde die functie al tussen 2012 en 2015, waarna hij trainer werd van KV Kortrijk.

In Malta en Hongarije in september en in Zweden in oktober: de Belgische beloften (of U21) moeten nog drie voorrondewedstrijden afwerken op weg naar het EK 2019 in Italië. Met vijf overwinningen en twee gelijke spelen leidt België momenteel in zijn poule met drie punten voorsprong op Zweden, dat wel een wedstrijd minder gespeeld heeft. De poulewinnaar plaatst zich rechtstreeks voor het EK, de beste nummers twee spelen barragewedstrijden. Op zijn minst speelbaar dus voor de jongens van Walem.

‘Bij de start van de voorrondes waren er vier kandidaten voor de eerste twee plaatsen’, meent de bondscoach, ‘Hongarije, Turkije, Zweden en wij. Momenteel zijn er nog slechts twee kandidaten voor het rechtstreekse ticket. Het verrast mij helemaal niet dat Zweden daar één van is. Van bij het begin wist ik dat ze sterker waren dan de andere landen. Die jongens spelen al vier, vijf jaar samen en behaalden mooie resultaten. We sluiten de kwalificaties af tegen hen. Het baart me geen zorgen dat we in Zweden moeten voetballen, want onze ploeg speelt beter op verplaatsing dan thuis. We ondervinden telkens moeilijkheden als we zelf het spel moeten maken tegen een blok dat laag verdedigt. In de omschakeling daarentegen gaat het heel snel bij ons met jongens als Landry Dimata, Aaron Leya Iseka, Dodi Lukebakio en Siebe Schrijvers. Ik zie vooral een team dat een goeie evolutie doormaakte. In onze laatste wedstrijd, thuis tegen Hongarije, voetbalden we super. Het was een beetje de bekroning van het werk en van wat we lieten zien in de vorige wedstrijden.’

Bij Musonda is het altijd maar weer herbeginnen.

Johan Walem

Blij erbij te zijn

We horen vertellen dat de beloften gedisciplineerd en bescheiden zijn, en dat ze een hechte groep vormen. Dat is nieuw, niet?

Johan Walem: ‘Het belangrijkste pluspunt voor mij is dat we erin geslaagd zijn een kern te vormen met spelers die blij zijn dat ze erbij horen. Ze dromen er allemaal van om deel te nemen aan het EK. Kan je je voorstellen wat het voor mij zou betekenen? In Italië! Er vinden zelfs wedstrijden plaats in Udine, waar ik zelf een deel van mijn actieve voetbalcarrière heb beleefd.

‘Maar om op je vraag terug te keren: bij het begin van de campagne moesten we enkele zaken rechttrekken die scheef gegroeid waren met de vorige generaties. Ik zei dat ik over een kern beschikte van 25 à 30 spelers en dat iedereen op gelijke voet startte. Aanvankelijk was het even schrikken toen we op enkele dagen tijd twee wedstrijden speelden en ik bepaalde spelers koos voor de eerste wedstrijd en die weer naar hun club stuurde voor de tweede. Dat begrepen ze niet altijd even goed. Bijvoorbeeld, bij het begin van de kwalificatieronde behaalden we een verdienstelijk gelijkspel tegen Zweden, maar toen we drie dagen later naar Cyrpus vertrokken, deed ik dat zonder Landry Dimata en Alexis de Sart. Het gevolg was een heel gedoe in de media: Johan Walem laat twee belangrijke spelers thuis voor de wedstrijd in Cyprus. Maar ik wist heel goed wat ik deed. Het ontbrak Dimata aan speeltijd bij Wolfsburg. Hij kon geen twee wedstrijden kort na elkaar aan. Bovendien beschikte ik met Aaron Leya Iseka over een speler die mooie dingen liet zien bij Zulte Waregem. Ik vond dat ik aan Alexis de Sart ook beter geen opeenvolging van inspanningen vroeg. Op zijn plaats had ik Samuel Bastien, die een uitstekend debuut maakte bij Verona, verre van de gemakkelijkste club om door te breken in Italië. Die jongen is trouwens heel positief voor de groepssfeer. Kortom, voor sommige commentaren kon ik weinig begrip opbrengen. Je hebt mensen die niet verder kijken dan hun neus lang is.’

We hebben de indruk dat de vorige generaties over nog meer talent beschikten. Die slaagden er nochtans niet in om zich te kwalificeren voor een Europees kampioenschap.

Walem: ‘Dat klopt helemaal, maar talent alleen volstaat nooit om resultaten te halen. Nu heb ik spelers die echt zin hebben om samen te zijn. Ze voetballen samen sinds vorig jaar en maken duidelijk progressie. De interesse voor die jongens groeit ook. Ik heb hen doen inzien dat ze zich in de kijker kunnen spelen tijdens de wedstrijden met de nationale ploeg.’

Worden die wedstrijden dan zo goed gevolgd?

Walem: ‘Enorm. Zelfs te veel soms. Dat is ook een van de redenen waarom ik zeg dat we beter voetballen op verplaatsing. Als we in Leuven voetballen, spelen externe factoren een rol, zoals scouts en spelersmakelaars. Sommige spelers laten zich daardoor afleiden van wat ze moeten doen op het veld.’

Musonda: een zorg

Wanneer je zegt dat er vroeger meer talent was, denk je dan aan bepaalde spelers in het bijzonder?

Walem: ‘Bij de eerste generatie die ik coachte, zaten Yannick Carrasco, Igor Vetoleke en Michy Batshuayi. De tweede was die van Dennis Praet. Die generatie had zich moeten plaatsen voor het EK 2017. We waren goed op weg. We moesten het werk alleen nog afmaken tegen Montenegro en Letland, maar we verloren beide wedstrijden. Die mislukking heeft mijn manier van managen en coachen beïnvloed. Ik heb geen zin meer om daarop terug te komen. Die nederlagen en mijn uitlatingen hebben destijds al meer dan genoeg stof doen opwaaien. Begrijpen dat het een eer is om voor de nationale beloften te voetballen, telt ook. Onlangs had ik het er nog over met Chris Van Puyvelde en Bart Verhaeghe, en we waren het er volledig over eens. Met deze generatie beschik ik over een goede mix tussen voetbaltalent en de juiste mentaliteit. Bovendien waarderen deze jongens elkaar.’

Johan Walem: 'Musonda werd verondersteld een sleutelspeler te zijn in mijn ploeg, maar hij wilde niet komen.'
Johan Walem: ‘Musonda werd verondersteld een sleutelspeler te zijn in mijn ploeg, maar hij wilde niet komen.’© BELGAIMAGE – CHRISTOPHE KETELS

We moeten het toch over Charly Musonda hebben. Net als Youri Tielemans heeft hij nog altijd de leeftijd waarop je hem kan oproepen.

Walem: ‘Dat is zo.’

Maar de deur blijft gesloten?

Walem: ‘Ik ben niet diegene die ze gesloten heeft. Dat deed hij. Ik heb hem opgeroepen, maar hij verkoos om niet te komen. Zogezegd omdat hij zich wilde concentreren op zijn werk bij Chelsea. Hij heeft me een boodschap laten bezorgen. Ik heb de bond gevraagd om het dossier in handen te nemen en dat is gebeurd.’

Jij praat er niet meer over met hem persoonlijk?

Walem: ‘Drie, vier maanden voordat hij die selectie weigerde, bracht ik een hele dag met hem door in Londen. Alles verliep vlot. Ik legde hem het project uit dat ik voor ogen had met deze nieuwe generatie beloften en sprak ook met Antonio Conte. Die zei me: ‘Ik denk dat ik in de toekomst op hem ga kunnen rekenen als hij zich zo blijft ontwikkelen.’ Ik vertrok uit Londen met een positieve indruk. Ik voelde dat Musonda er zin in had. Toen selecteerde ik hem en weigerde hij plots om te komen.’

Ik ben een keer ontslagen. Dus ben ik nu een echte trainer.

Johan Walem

Had je een verkeerd signaal gegeven, als je hem de wedstrijd nadien opnieuw had opgeroepen?

Walem: ‘Natuurlijk. Musonda werd verondersteld een sleutelspeler te zijn in mijn ploeg, maar hij wilde niet komen. De jongens die wel kwamen, toonden hun kwaliteiten. Enfin bon, we zien wat er ondertussen met hem gebeurd is. Hij vertrok in januari naar Celtic Glasgow, maar hij speelde er niet. Bij Musonda is het altijd maar weer herbeginnen. Met alle respect, maar het gaat uiteindelijk maar om Celtic. Ik zag de Schotten aan het werk in de Champions League tegen Anderlecht en kwam tot de conclusie: normaal moet Musonda in die ploeg altijd spelen. Dat gebeurde niet en ik stelde vast dat hij opnieuw een zorg is.’

Moeten we spreken over een mysterie? Over verspilling van een talent?

Walem: ‘Luister: die jongen heeft alles. Werkelijk alles! Een ongelooflijk talent. Hij is snel, en technisch geweldig, hij ziet het spel en staat zijn mannetje in de duels. Kortom, hij heeft alle kwaliteiten om op het allerhoogste niveau te voetballen. Misschien hebben ze hem te vaak gezegd dat hij te mooi, te sterk, te goed was.’

Volledige transparantie

Is Musonda niet het schoolvoorbeeld van de voetballers van de laatste generaties beloften: jongens die dachten dat ze al aan de top stonden terwijl ze nog niets bereikt hadden?

Walem: ‘Ja, zulke spelers kwam ik tegen bij de vorige twee generaties die ik coachte: jongens die dachten dat ze te goed waren. Ze hebben een stevige tik gekregen, maar ze hebben zich herpakt. Het kan soms geen kwaad om eens met je hoofd tegen de muur te lopen. Dennis Praet is een van de beste spelers die ik onder mijn hoede had. Hoe vaak heb ik niet gezegd dat hij een paar inspanningen meer moest leveren op het terrein om top te worden? Kijk naar de ontwikkeling die hij nu doormaakt in Italië. Met Sampdoria, een club in de middenmoot, maakte hij een uitstekende keuze om progressie te blijven maken. Hij leerde een andere cultuur en een andere aanpak kennen. Bij Anderlecht stond hij altijd in de ploeg, maar bij Sampdoria had hij enkele maanden nodig om veel speelminuten te krijgen.’

Johan Walem: 'Ik heb zin om nog een aantal jaar de beloften te coachen. Ik voel me echt goed in deze job en ik ben trots dat ik een ambassadeur mag zijn van het Belgische voetbal.'
Johan Walem: ‘Ik heb zin om nog een aantal jaar de beloften te coachen. Ik voel me echt goed in deze job en ik ben trots dat ik een ambassadeur mag zijn van het Belgische voetbal.’© BELGAIMAGE – CHRISTOPHE KETELS

Na de gemiste kwalificatie voor het EK 2017 hebben een aantal spelers zich anoniem over jou beklaagd in de media. Heb je op zo’n moment geen zin om iets anders te gaan doen, omdat je je verraden voelt?

Walem: ‘Nee. Het deed pijn, uiteraard, maar het waren slechts leugens en zaken die altijd intern moeten blijven.’

Ze verweten jou een gebrek aan communicatie en geïmproviseerde trainingen.

Walem: ‘Ja. ( lacht) Wat de trainingen betreft, volstaat het dat je weet dat alles gefilmd wordt. Bovendien leg ik mijn tactische briefings achteraf voor aan de bond. Ik werk in volledige transparantie. De hele week werk ik aan een vier- à vijftal specifieke punten, in functie van de sterktes en zwaktes van mijn ploeg en van die van de tegenstander. In mijn theorie voor de wedstrijd wijs ik nog eens op de sterke en zwakke punten van de andere ploeg. We gingen naar Montenegro voor een uiterst belangrijke kwalificatiewedstrijd, maar we slikten snel twee doelpunten door de sterke punten van de tegenstander. Terwijl wij wel de bal hadden. De spelers waren blijkbaar de twee eerste zaken vergeten die ik vertelde tijdens de theoretische uitleg. Op dat moment sta je als trainer machteloos. Het pijnlijkste is dat we alles zelf in handen hadden om naar het EK te gaan. We wonnen in Malta door te scoren in de allerlaatste minuut. We versloegen de Tsjechen, de grote favoriet. Ik dacht echt dat niets ons nog zou tegenhouden. Ik heb veel geleerd van wat ik die laatste twee wedstrijden zag. Sindsdien heb ik mijn werkwijze aangepast.’

Tielemans kan nog veel beter en dat zal hij in de toekomst ook bewijzen. Je mag niet vergeten dat hij nog altijd heel jong is.

Johan Walem

Winnaarsmentaliteit

Voor die twee bewuste wedstrijden moest je het stellen zonder sterkhouder Youri Tielemans. Roberto Martínez selecteerde hem voor de A-ploeg voor de wedstrijden tegen Bosnië en Gibraltar. Tielemans speelde geen minuut. Dan kan je je vragen stellen…

Walem: ‘Als coach van de U21 weet je wat je rol is. Wij staan ten dienste van de Rode Duivels. Roberto Martínez heeft ook al Leander Dendoncker komen halen bij mij.’

Tielemans en Dendoncker waren een jaar geleden de koningen van de Belgische competitie. Hun status is ondertussen veranderd.

Walem: ‘Het zijn twee afzonderlijke gevallen. Tielemans koos ervoor om naar een grote club te verhuizen. Het is zijn eerste ervaring in het buitenland. Hij kende goeie momenten, maar ook minder goeie. Eén ding is zeker: hij kan nog veel beter en dat zal hij in de toekomst ook bewijzen. Je mag niet vergeten dat hij nog altijd heel jong is. Dendoncker heeft dit seizoen ook afgezien. Zijn afgesprongen transfer, eerst afgelopen zomer en vervolgens nog eens in januari, is daar zeker een oorzaak van. Hij zal ongetwijfeld vertrekken, maar hij heeft wat geduld nodig. Voor hem geldt hetzelfde als voor Tielemans: ook Dendoncker is nog heel jong. Tielemans kreeg sneller zijn kans in het buitenland omdat hij op papier waarschijnlijk een interessanter profiel heeft.’

Wat verwacht jij van het WK in Rusland?

Walem: ‘Iedereen mag dromen, dat is voetbal. Wij, de beloften en hun entourage, dromen ervan om naar het EK te gaan. De Rode Duivels dromen ervan om een fantastisch WK te spelen.’

Vergelijk deze Rode Duivels eens met die van 2002, toen jij erbij was op het WK?

Walem: ‘Die ploegen zijn in niets met elkaar te vergelijken. Als ik spelers tegenkom die erbij waren op het WK in 2002, dan spreken we er geregeld over. Het huidige team Rode Duivels is uitzonderlijk sterk. Het talent is er, nu hebben ze nog de winnaarsmentaliteit nodig.’

En die ontbrak op het WK in Brazilië en het EK in Frankrijk?

Walem: ‘Misschien. Zoals die misschien ook ontbrak bij de beloften in de kwalificatieronde voor het EK 2017. Je moet het juiste evenwicht vinden tussen kwaliteiten, motivatie, vastberadenheid en resultaten.’

Ambassadeur

Zie je jezelf nog lang voor de voetbalbond werken?

Walem: ‘Ja. Ik heb alleszins zin om nog een aantal jaar de beloften te coachen. Ik voel me echt goed in deze job en ik ben trots dat ik een ambassadeur mag zijn van het Belgische voetbal. Als ik naar het buitenland ga, draag ik de boodschap van de bond uit. De mensen zijn tevreden om mij te zien en ik ben tevreden om hen te zien. Ik heb evenwicht gevonden. Misschien kies ik er op een bepaalde leeftijd wel voor om het veldwerk vaarwel te zeggen en een andere rol op te nemen bij de voetbalbond.’

Voel je niet de nood om weer voor een club te gaan werken? Om revanche te nemen voor je moeilijke ervaring bij Kortrijk?

Walem: ‘Nee, en die ervaring heeft me trouwens niet afgeschrikt. Integendeel: ook al is het niet goed afgelopen, die periode heeft mij gesterkt. Toen ik in dit vak stapte, hebben ze me gewaarschuwd: ‘Je zal pas een echte trainer zijn als je een keer ontslagen bent.’ Wel, dan ben ik nu een echte trainer. Ik schatte de waarde van Kortrijk destijds in. Dat werd me verweten, maar ik stel vast dat de waarde van de club ondertussen niet veranderd is. Kortrijk is een club voor play-off 2. De ploeg was bijna gered toen ze me aan de deur zetten. Misschien was ik te jong of misschien had ik niet de juiste personen rond mij om mij te steunen, maar ik herhaal dat ik, geëvolueerd ben dankzij die ervaring. Daarom heb ik ook geen enkele nood om revanche te nemen.’

Johan Walem over:

Standard

‘Ik zag Standard aan het werk op de eerste speeldag op bezoek bij KV Mechelen. Ze speelden slechts gelijk, maar ik zei meteen: ‘Sterk gedaan. Het kan even duren, maar ze zullen er staan.’ Ik had een goed voorgevoel, want ik zag iets bijzonders aan die ploeg. Hun trainer is een beetje speciaal – er was tijd nodig om het te doen klikken tussen hem en de spelersgroep – maar Ricardo Sá Pinto heeft Standard wakker geschud. Hij was het type trainer dat ze nodig hadden. Als je vervolgens sinds januari met Mehdi Carcela beschikt over de beste speler van de competitie, dan vergemakkelijkt dat de zaken.’

Herman Van Holsbeeck

Herman Van Holsbeeck was mijn baas toen ik de U21 van Anderlecht trainde. De manier waarop hij moest vertrekken, vind ik triest. Maar een nieuwe eigenaar die radicaal beslist om niet meer samen te werken met bepaalde mensen, is helaas normaal geworden in de hedendaagse voetbalwereld.’

De VAR

‘Ik was geen voorstander van de videoref. Ik heb het voetbal nog gekend toen er een hoofdscheidsrechter was en twee lijnrechters, punt aan de lijn. In principe is dat voetbal, met de kans op arbitragefouten en bijgevolg frustraties. Op het WK in 2002 werd het doelpunt van Marc Wilmots tegen Brazilië afgekeurd. We werden uitgeschakeld en mochten het niet opnemen tegen Engeland in de kwartfinales, een wedstrijd die we anders sowieso gewonnen hadden. Maar dat is nu eenmaal voetbal.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content